Złoty Sklep

KONSERWACJA

Złota moneta inwestycyjna Krugerrand z RPA

Konserwacja monet i sztabek, czyli opieka nad numizmatami.

Aby przedmioty numizmatyczne długo sprawiały radość muszą być dopowiednio przechowywane i pielęgnowane. Niby sprawa wydaje się oczywista, ale nawet początkujący kolekcjoner wie, że "prawdziwe" srebro próby 995 potrafi z czasem sczernieć, a szlachetne złoto zmatowieć.

Przyczyn takiego stanu rzeczy należy dopatrywać się w fizyce i chemii, ale także w ... naszych przyzwyczajeniach.

Na wstępie powiedzmy sobie słówko o czyszczeniu monet i sztabek, zwłaszcza tych z lustrzanym stemplem. Zaznaczamy tę kwestię na początku, gdyż u początkujących kolekcjonerów w tym właśnie momencie powstaje największy błąd, a najczęściej jest on NIEODWRACALNY.

Produkty (monety, sztabki, medale), które nabywacie Państwo w naszym sklepie, a są w stanie menniczym (najwyższym, najlepszym) nie wymagają żadnego czyszczenia. Ba, wręcz każda ingerencja, nawet ta z dobrych chęci... ot paproszek... jest wysoce nie wskazana, a wręcz zakazana. Numizmaty, które Państwo dostają NIE WYMAGAJĄ czyszczenia, chyba, że wskazano inaczej (np. w zestawach dla dzieci "Mały Kolekcjoner Monet", który służy między innymi do nauki czyszczenia monet).

Numizmatów NIE POWINNIŚMY wyciągać z kasetek, w których do Państwa trafiły.

Na monetach, sztabkach i medalach NIE MA ODCISKÓW PALCÓW. Nie tylko na tych prosto z mennicy, ale na ŻADNYCH.

MUSZĘ DOTKNĄĆ... MOJA CI ONA!

Jeśli monetę, czy sztabkę chcemy dotknąć, powinniśmy to zrobić delikatnie łapiąc za krawędzie pincetą (pęsetą) numizmatyczną, a jeśli palcami to uzbrojonymi w czyste, białe, profesjonalne, przystosowane do tego celu rękawiczki numizmatyczne. Powinniśmy też - przynajmniej na początku - robić to nad czymś miękkim, np. nad kocem (nie nad kolanami) w razie gdyby moneta miała nam się wymknąć, a później na domiar złego odbić się kilka razy.

Jeśli ktoś nie posłuchał i wziął w "paluchy", a nigdy nie czyścił monety, niech tego nie robi! Naukę czyszczenia można zacząć od 10 groszowych monet. Są do tego przeznaczone specjalne środki chemiczne (do odpowiedniego kruszcu, czy stopu - odpowiedni środek). Stempli lustrzanych nie należy w żadnym razie przecierać. Tu powinna zadziałać tylko chemia. O tym poniżej.

CZYSZCZENIE

Jeśli chodzi o czyszczenie to najpierw rozważmy sprawę zwykłego, nazwijmy to, brudu. Ziemi, błota, gliny, resztek organicznych i nieorganicznych. W żadnym razie nie należy zeskrobywać takich "dodatków", gdyż grudka prudu odlepiając się może naruszyć powierzchnię numizmatu. Taki przedmiot należ poddać kąpieli. Większego brudu pozbędziemy się w kąpieli olejowej (olej jadalny np. oliwa z oliwek) w temperaturze do 35 stopni Celsjusza. Monetę zostawiamy na kilka godzin, a czasami nawet dni, aż naleciałości się odmoczą. Jeśli moneta jest już w miarę czysta kąpiemy ją w mydlinach (najlepiej z szarego mydła) i spłukujemy wodą destylowaną. A następnie spirytusem min. 95%. NIGDY NIE PRZECIERAMY! Pozostawiamy do szybkiego wyschnięcia w suchym i przewiewnym pomieszczeniu. Nigdy na słońcu. Jeśli jest taka potrzeba monetę przenosimy do kolejnej kąpieli - kąpieli octowej. Ocet spożywczy biały (spirytusowy) rozcieńczamy w proporcji 1 część octu na 3 części wody. Kilka godzin. Sprawdzamy efekty. Jeśli rdza (której na tym etapie chcemy się pozbyć) nie schodzi, próbujemy mieszaniny 1:1. Uwaga! Jeśli chcemy aby nasza moneta była kąpana w zalewie octowej musimy wiedzieć PO CO to robimy. Czy chodzi nam o ślady korozji, czy o szlachetną patynę, której w ten sposób się pozbędziemy!

Często zadawanym pytaniem jest a co z patyną? Co ze sczerniałym srebrem? Czy należy przywracać pierwotny blask (oczywiście nie zawsze się da), czy dać żyć monecie wraz z naturalnymi skutkami upływu czasu? Tu są dwie szkoły, falenicka i otwocka, jak mawiał Klasyk. I to od Ciebie zależy jaką drogę obierzesz w ogóle lub w przypadku konkretnej monety. Tak czy inaczej należy zdobyć dużą wiedzę odnośnie danego numizmatu, jego budowy (składu), sposobu bicia i ewentualnych konsekwaencji takiej procedury. Jeśli możemy coś poradzić, to jeśli moneta nie jest z tzw. wykopków, z błota, szlamu i rażącego zaniedbania radzimy: nie czyścić!

Jeśli chodzi o czyszczenie biżuterii ze srebra i złota, a także licznych stopów na rynku jest szeroki wybór płynów i nasączonych ściereczek, przeznaczonych do tego celu. Tu warto zaczynać, działamy jak powyżej, od delikatnych kąpieli, a dopiero w razie konieczności przechodzimy do przecierania. Najpierw jednak będziemy stosować profesjonalne ściereczki bez substancji trących, a dopiero jeśli efekt jest niezadawalający stosować możemy ściereczki nasączane materiałami ściernymi (np. krwawnikiem).

Odcisków palców możemy pozbyć się, bardzo delikatnie nanosząc bawełnianym, zwartym, tamponem spirytus spożywczy powyżej 95%, a następnie takim samym tamponem, suchym, przed odparowaniem ściągając płyn. Nie trzemy, nie szorujemy a PRZYTYKAMY, zarówno nanosząc spirytus, jak i go ściągając wraz z rozpuszczonym w nim tłuszczem.

WARUNKI PRZECHOWYWANIA

Teraz parę słów o przechowywaniu. Numizmaty lubią suchość. Prawdą jest, że złote monety wyciągane z zatopionych galeonów błyszczą, ale wystarczy je porównać z tymi, które przez 5 stuleci były przechowywane w prawidłowych warunkach. Niebo, a ziemia. Optymalna wilgotność dla jakichkolwiek monet nie powinna przekroczyć 50%. Także temperatura tzw. pokojowa (warunki normalne) to 18 stopni Celsjusza. +/- 10 stopni. Szczególne znaczenie ma to w przypadku numizmatów pozłacanych i posrebrzanych.

SKŁADOWANIE

Tu mamy pole do popisu i możemy ulukować nasze precjoza w najróżniejszy sposób. Zależy to chyba tylko od gustu i zasobności portfela. Monety i sztabki najczęściej są przechowywane w plastikowych kasetkach (tzw. slabach, jest ich od groma, rodzajów, wielkości i typów). Warto wybrać spawdzonego producenta opakowań, aby nasze pociechy nie weszły w reakcje np. z barwnikami na gąbkach, których dotykają). Numizmaty możemy trzymać oczywiście w klaserach. Zaś kasetki z monetami i sztabkami możemy dodatkowo umieszczać w boxach lub na paletach, a te z kolei w profesjonalnych, często bardzo luksusowych bądź ozdobnych kuferkach. Sposób przechowywania musi być odpowiedni także do naszego zamysłu życia z monetami. Czy będziemy z nimi jeździć po giełdach, czy cieszyć się w domu w samotności, czy też prezentować znajomym. Możliwości przechowywania jest naprawdę mnóstwo!